شبه جمله :

وقتی می خواهیم حالتهای درونی و روحی خودمان مانند شادی و غم و درد و افسوس و .... را به زبان بیاوریم از کلمه هائی مثل کاش ، به به ، آه ، دریغ و ... استفاده می کنیم . به این کلمه ها شبه جمله یا صوت می گوئیم . این کلمه ها معنائی مانند جمله دارند .

مانند :

آه مثل این است که می گوئیم ، درد می کشم .

به به مثل این است که می گوئیم ، چه خوب است .

افرین ، مثل این است که می گوئیم ، تو را تحسین می کنم .

به این کلمات صوت هم می گوئیم ، چون مثل اینکه از شدت ناراحتی یا خوشحالی یا درد ، صدائی از حلق و دهان خود درمی آوریم . مانند : آه ! آخ ! وای !

اقسام شبه جمله

شبه جمله ها را از جهت معنی به انواعی تقسیم می کنند .

– 1شبه جمله امید و آرزو و دعا :

کاشکی ، کاش ، ای کاش ، آمین ، ان شاءالله ، الهی

ای کاش می توانستیم با هم مهربان باشیم .

کاشکی دلی پریشان نمی شد .

الهی غم نبینی .

ان شاء الله که خوبی .

– 2شبه جمله تشویق و تحسین

آفرین ، بارک الله ، مرحبا ، احسنت ، ماشاءالله ،خوشا ، به به

آفرین کارت خیلی خوب بود .

بارک الله به این بچه خوب

به به چقدر زیبائی!

– 3شبه جمله درد و تاسف

آه ، درد ، دریغا ، دریغ ، دریغ و درد ، ای داد ، داد ، فریاد ، واویلا ، فغان ، وای ، افسوس

افسوس که نامه جوانی طی شد .

آه که این درد مرا می کشد .

– 4شبه جمله تعجب

به ، وه ، اوه ، عجب ، چه عجب ، عجبا ، شگفتا

عجب حکایتی !

چه عجب یاد ما کردی !

– 5شبه جمله تنبیه و پرهیز

امان ، الامان ، مبادا ، زنهار ، زینهار ، هان

مبادا حرف او را گوش کنی 

زنهار از رفیق بد زنهار

هان ای پسر عزیز دلبند

– 6شبه جمله امر

خفه ، خاموش ، ساکت ، یالله ، بسم الله

یالله از جابت تکان بخور

– 7 شبه جمله احترام و قبول

چشم ، به چشم ، ای بچشم ، بله قربان

چشم می آیم .

بله قربان ( اطاعت می کنم )

– 8شبه جمله جواب و تصدیق

بله ، آری ، ای ، ای والله

منبع: معلم ششم